Internationale Huwelijken

Othello and Desdemona ( The Moor of Venice )

1.In onze huidige multiculturele samenleving valt het al eens voor dat koppels opteren om in het buitenland te huwen.

Na het fantastische feest, prachtige kinderen en aantal jaren gelukkig getrouwd zijn, kan het voorvallen dat er toch een kink in de kabel komt.

En hoe moet het dan? Moet men naar het buitenland om een voorlopige maatregelen en eventueel een echtscheiding te bekomen en hoe zit het met het toepasselijke recht?

Sinds de wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht worden deze vragen en nog meer complexe gevallen tegemoetgekomen.

Het antwoord zal evenwel verschillen naargelang de vraag betrekking heeft op de persoonlijke gevolgen van het huwelijk, echtscheiding, scheiding van tafel en bed en nietigverklaring of nog het huwelijksvermogensrecht:

2. Persoonlijke gevolgen van het huwelijk

Indien tussen echtgenoten een aantal wederkerige plichten (samenwonen, getrouwheid, bijstandsplicht, plicht tot hulp) niet wordt nageleefd, kan een vordering ingeleid worden in België in een van de volgende gevallen:

De verweerder heeft in België zijn woonplaats
De verweerder heeft in België zijn gewone verblijfplaats
De laatste gemeenschappelijke gewone verblijfplaats van de echtgenoten was in België en dat was niet meer dan een jaar voor de instelling van de vordering
De echtgenoot die de vordering instelt, heeft al meer dan een jaar in België zijn gewone verblijfplaats
Beide echtgenoten zijn Belg
In geval van een gezamenlijk verzoek heeft één van de echtgenoten zijn gewone verblijfplaats in België
In uitzonderlijke gevallen: wanneer de zaak nauwe banden heeft met België, en een procedure in het buitenland onmogelijk blijkt of het onredelijk zou zijn te eisen dat de vordering in het buitenland wordt ingesteld

Om te bepalen welk recht toegepast zal moeten worden door de Belgische rechter, bestaat er een cascadesysteem:

Je kijkt eerst naar het recht van het land waar beide echtgenoten hun gewone verblijfplaats hebben op het moment dat de gevolgen worden ingeroepen (aldus op het moment van de handeling waarover het geschil bestaat ).
Hebben de echtgenoten geen gewone verblijfplaats in hetzelfde land? Dan wordt het recht toegepast van het land waarvan beide personen de nationaliteit hebben op het moment dat de gevolgen worden ingeroepen, of op het moment van de handeling waarover het geschil bestaat.
In de andere gevallen geldt het Belgische recht.

3. Echtscheiding, scheiding van tafel en bed en nietigverklaring van het huwelijk

Een vordering tot nietigverklaring van het huwelijk kan worden ingesteld in België in een van volgende gevallen:

Je hebt als verweerder je gewone verblijfplaats in België
Jullie hebben als echtgenoten je gewone verblijfplaats in België
Jullie laatste gewone verblijfplaats als echtgenoten was in België, terwijl één van jullie nog hier verblijft
Je hebt als verzoeker sinds ten minste één jaar een gewone verblijfplaats in België
Je bent als verzoeker Belg en hebt als sinds tenminste zes maanden een gewone verblijfsplaats in België
Beide echtgenoten zijn Belg
In geval van een gezamenlijk verzoek is het voldoende als een van de echtgenoten zijn gewone verblijfplaats in België heeft
In uitzonderlijke gevallen: wanneer de zaak nauwe banden heeft met België, en een procedure in het buitenland onmogelijk blijkt of het onredelijk zou zijn te eisen dat de vordering in het buiteland wordt ingesteld

Om te bepalen welk recht toegepast zal moeten worden door de Belgische rechter, bestaat er een cascadesysteem:

Het recht van het land waar de echtgenoten op het moment van de aanhangig making van de zaak hun gewone verblijfplaats hebben
Is er geen gewone verblijfplaats in hetzelfde land? Dan kijkt men naar het recht van het land waar de echtgenoten hun laatste gewone verblijfplaats hadden, als er aan twee voorwaarden is voldaan:
Het verblijf is niet meer dan één jaar voor de aanhangig making van de zaak geëindigd en één van de echtgenoten verblijft nog in dat land op het tijdstip van de aanhangig making van de zaak
Is dit ook niet van toepassing? Dan wordt gekeken naar het recht van het land waarvan beide echtgenoten de nationaliteit hebben op het ogenblik van de aanhangig making van de zaak

In de andere gevallen is het Belgische recht van toepassing.

4. Huwelijksvermogensrecht

4.1.Het wetboek voorziet dat huwelijken voltrokken vanaf 1 oktober 2004 onderworpen zullen worden aan:

Het recht van het land waar de echtgenoten na het huwelijk hun eerste gemeenschappelijke gewone verblijfplaats vestigden of indien dit niet mogelijk is:
Het recht van het land waarvan beide echtgenoten de nationaliteit hadden op het moment van het huwelijk, en indien dit ook niet mogelijk blijkt:
Het recht van het land van waar het huwelijk is gesloten

Uiteraard kan U als koppel ook bij het afsluiten van het huwelijk zelf het toepasselijke recht kiezen. Uw keuzevrijheid is in dit geval wel beperkt tot een van de volgende rechtsstelsels:

Het recht van de staat waar de echtgenoten hun eerste gewone verblijfplaats vestigden;
Het recht van de staat waar de echtgenoten momenteel hun gewone verblijfplaats hebben;
Het recht van de staat waarvan een van de echtgenoten de nationaliteit heeft.

Deze keuze kan ten tijde van het aangaan van het huwelijk gemaakt worden, maar ook later en kan ook gewijzigd worden. Er kan aan een latere keuze bovendien terugwerkende kracht verleend worden, op voorwaarde uiteraard dat de rechten van derden niet geschaad worden.

De keuze moet wel slaan op het volledige vermogen.

Eenmaal het toepasselijk recht gekozen werd, kunnen de echtgenoten ook kiezen voor een huwelijksvermogensstelsel als het gekozen recht dat toelaat. Als ze dat niet doen, vallen ze onder het wettelijk stelsel van dat gekozen recht.

4.2. Wat met huwelijken afgesloten voor 2004?

De echtgenoten gehuwd voor 1 oktober 2004 zullen onderworpen zijn aan het recht van de staat waarvan beide echtgenoten de nationaliteit hebben op het moment van het huwelijk. Als er geen gemeenschappelijke nationaliteit is, zal dit het recht zijn van de eerste echtelijke verblijfplaats.

Het internationaal privaatrecht is en blijft een ingewikkelde materie.

Indien u bijkomende vragen heeft of een bepaalde vordering wil instellen, helpen wij u graag verder.