Merkenrecht, Octrooirecht, Kwekersrecht en Biotechnologie

A. Een merk is een teken waarmee de producten of dienstverlening van een bepaalde onderneming kunnen worden onderscheiden van de producten of diensten die afkomstig zijn van een andere onderneming. Deze zal pas bescherming krijgen als het merk als zodanig wordt gedeponeerd.

In principe kan elk teken als merk worden beschermd. Dit kan een woord zijn, een beeld en ook kleuren of vormen zijn niet uitgesloten op voorwaarde dat het teken onderscheidend vermogen heeft. Tekens die slechts een beschrijving geven van de eigenschappen van een product missen vaak dit onderscheidend vermogen. Dit is een van de moeilijkheden om bijvoorbeeld een kleur te deponeren als merk.
Eens een merk geregistreerd werd kan niemand anders het merk nog gebruiken zonder toestemming van de houder. Ook mag een ander bedrijf geen naam voeren die lijkt op het gedeponeerde merk als dit verwarring met merk kan opleveren.
Gebeurt dit toch, dan is dit niet rechtmatig, en kan de merkhouder tegen de inbreuk optreden door bijvoorbeeld een kort geding aan te spannen waarin wordt gevorderd de inbreukmaker te verbieden het merk of logo verder te gebruiken.
Een merkinschrijving is geldig gedurende een periode van 10 jaar, maar kan oneindig worden verlengd. Een merkinschrijving kan echter ook vervallen als het merk langer dan 5 jaar niet gebruikt wordt door de merkhouder, of indien het merk de gebruikelijke benaming wordt in de handel van een bepaald product.

B. O ctr ooirecht of uitvindersrecht. De bescherming via het octrooirecht geldt voor technische uitvindingen. Dit kan een werkwijze zijn of een resultaat van een werkwijze.

Ook deze bescherming moet, in tegenstelling tot het auteursrecht, worden aangevraagd, waarna er een diepgaand technisch onderzoek zal volgen, waarbij onder andere wordt gecontroleerd of de uitvinding weldegelijk nieuw is, vooraleer de bescherming zal worden toegestaan.
Octrooibescherming zal immers maar worden toegekend wanneer iets nieuw is, op uitvinderswerkzaamheid berust en toegepast kan worden op het gebied van de nijverheid.
De eenvoudige ontdekking van een nieuwe eigenschap van een materiaal of object kan geen octrooi opleveren.
Eens men de bescherming verkregen heeft kan de houder van een octrooi anderen de toepassing daarvan beletten. Evenals andere intellectuele eigendomsrechten is het een exclusief recht en een verbodsrecht. Zelfs tav een derde ( vb. platform ) kan de ondernemngsrechtbank, zetelend zoals in kortgeding, de staking bevelen van elke inbreuk ( art. XI.334,§ 1ste, al.2, WER ).
De exclusieve rechten van een octrooi gelden slechts voor een bepaalde termijn. Deze loopt tot 20 jaar na de indiening van de octrooiaanvraag. In uitzonderlijke gevallen kan een octrooi langer dan 20 jaar geldig zijn, namelijk tot maximaal 25 jaar en 6 maanden via het aanvullend beschermingscertificaat voor geneesmiddelen en gewasbeschermingsmiddelen.

C. Onderzoeksovereenkomsten moeten soms worden opgesteld tussen onderzoeksorganisaties en het bedrijfsleven. Eerst is er het onderscheid tussen onderzoek in opdracht en onderzoek in samenwerking. Bij afwezigheid aan contractueel kader komt bij een octrooi het eigendomsrecht toe aan de uitvinder (" allen die door hun intellectuele en creatieve inbreng bijgedragen hebben tot het stand komen van de uitvinding ") (1) De meeste aspecten ( exploitatie, licentieovereenkomst, mededinging ) kunnen contractueel geregeld worden.

D. K wekersrecht en biotechnologie .

Deze specifieke regeling heeft betrekking op de bescherming van nieuwe rassen en gewassen.
Het kwekersrecht verschilt niet veel van octrooirechtelijke bescherming en biedt een exclusief recht aan de houder om het teeltmateriaal dat gebruikt werd bij de ontdekking van een nieuw ras voor te brengen en te verkopen.
Opnieuw dient ook hier een aanvraag te gebeuren alvorens de bescherming kan worden verkregen. Deze kan nationaal gebeuren maar kan ook voor de volledige Europese Unie. Daarvoor zal men zich moeten richten tot het Communautair Bureau voor Plantenrassen.
In de aanvraagprocedure zal tevens de soortnaam voor het nieuwe ras vastgesteld worden. Deze mag in beginsel geen verwarring opleveren ten aanzien van een bestaand merk of handelsnaam.
De geldigheidsduur van Belgische kwekersrechten is hier eveneens beperkt tot 30 jaar voor bomen, wijnstokken en aardappelen en voor de andere soorten 25 jaar.
Van belang is nog op te merken dat voor het in stand houden van kwekersrechten jaarlijks instandhoudingstaksen moeten worden betaald, doet men dit niet dan kan de bescherming uiteraard voortijdig vervallen.

E. Ook hier mogelijkheid tot

-beslag inzake namaak:

Deze procedure, die gevraagd wordt via eenzijdig verzoekschrift, zal toelaten om binnen te vallen bij een vermoede namaker. Een aangestelde deskundige zal dan vaststellingen doen en beschrijven en eventueel kan men de verzegeling vragen zodat de vermoedde namaker niet kan verder doen.
Op basis van de beschrijving van de deskundige kan nadien aan de Rechtbank een schadevergoeding gevraagd worden voor de schade die geleden werd omwille van de namaking.

-vordering tot staking

is een procedure zoals in kortgeding ( dus vlugger)
Enkele voorbeelden:

Het gebruik van het woordmerk van een onderneming als metatag in de broncodes of als zoekterm in gesponsorde links ( vb. Adwords) kan aanzien worden als een merkinbreuk in de zin van art.2.20.2 sub d)BVIE ( weliswaar moet het ander merk nog de laatste 5 jaar nog gebruikt geweest zijn - dit wordt aangenomen wanneer deze nog snel geactiveerd werd vooraleer de vordering tot stopzetting werd ingesteld (1) HvB Antwerpen, 20.1.2021, NjW nr 455, 2.2.2022